Na czym polega „system opustów”?

System opustów jest pewnego rodzaju modelem, który pozwala na magazynowanie energii elektrycznej w sieci elektroenergetycznej. Dzięki temu instalacja fotowoltaiczna nie musi być wyposażona w akumulatory, aby zapewnić 100% pokrycie zapotrzebowania na energię elektryczną. Właściciel mikroinstalacji OZE może przechowywać w sieci nadwyżki energii i odbierać ją w okresie kiedy instalacja nie pokrywa na bieżąco jego zapotrzebowania. Energia wyprodukowana za dnia przez system PV a nieskonsumowana na bieżąco jest oddawana do sieci. Natomiast w przypadku, gdy system nie pracuje, na przykład w nocy, bądź uzysk energii nie jest wystarczająco duży, energia elektryczna jest pobierana z sieci.

System opustów pozwala na rozliczanie nadmiaru i deficytu energii w bilansie rocznym pomiędzy właścicielem instalacji a operatorem systemu dystrybucyjnego na podstawie zawartej umowy kompleksowej. Bilansowanie energii polega na tym, że energia zostaje oddana do sieci i odebrana w stosunku 1 do 0,8 przy instalacjach o mocy do 10 kW. Oznacza to, że za każdy oddaną 1 kWh energii, prosument może odebrać 0,8 kWh. Dla instalacji z zakresu od 10 do 50 kW stosunek ten wynosi 1 do 0,7. Można powiedzieć, że straty w rozliczaniu energii na poziomie 20 czy 30% są ceną za możliwość magazynowania energii w sieci i związane są ze stratami mocy na przesyle. Proces rozliczania energii określany jest również jako „ net- metering”.

Kto może korzystać z systemu opustów?

Zgodnie z obowiązująca nowelizacją ustawy OZE z systemu opustów mogą korzystać prosumenci. Prosument jest jednocześnie konsumentem i producentem, odbiorcą i wytwórcą energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnego źródła energii. Zapis ustawy mówi, że prosumenta energii odnawialnej rozumie się jako: „odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, który może magazynować lub sprzedawać tę energię elektryczną”. Zapis odnosi się jedynie do wytwarzania energii w mikroinstalacjach OZE, czyli systemach, których łączna zainstalowana moc nie przekracza 50 kW.

Początkowo prosumentami mogły się stać jedynie osoby fizyczne prowadzące jedynie gospodarstwo domowe. Aktualnie definicja ta jest rozszerzona również o sektor małych i średnich przedsiębiorstw. Przedsiębiorcy mogą korzystać z systemu opustów, produkować energię na potrzeby własne  w źródle OZE oraz rozliczać nadwyżki z jednym zastrzeżeniem. Mianowicie, wytwarzanie energii elektrycznej nie może stanowić przedmiotu ich przeważającej działalności gospodarczej. 

Podsumowując system opustów jest modelem bilansowania energii w sieci oraz metodą współpracy pomiędzy właścicielem mikroinstalacji OZE a operatorem systemu dystrybucyjnego. System ten wnosi korzyści obustronne. System ten, poprzez możliwość magazynowania energii w sieci, jest zachętą do inwestowania w mikroinstalacje. Dzięki temu wzrost mocy zainstalowanych (głównie w fotowoltaice) w Polsce szybuje w górę, a udział „zielonej energii” w ogólnym bilansie stopniowo się zwiększa. 

Znaczącą zmianą okazało się objęcie systemem opustów małych i średnich przedsiębiorstw. Otóż, pozwoliło to przedsiębiorcom na produkowanie energii elektrycznej, konsumowanie energii lokalnie w miejscu produkcji, pokrycie zapotrzebowanie, a co za tym idzie zmniejszenie rachunków za energię elektryczną. Rozwój prosumentaryzmu w Polsce cieszy się dużym zainteresowaniem również dzięki dotacjom tj. „Mój prąd”, o którym można przeczytać tutaj. Prognozy i światowe trendy wnoszą dalszy rozwój odnawialnych źródeł energii i energetyki rozproszonej, a w przypadku Polski system opustów jest mechanizmem, który ułatwia ten proces.